تجویز مسهلات

تجویز مسهلات سودا به منظور خارج نمودن مواد کانسروژن از بدن می‌باشد. 

منظور از مسهل در طب قدیم یک داروی خارج کننده مدفوع از احشاء نبوده، بلکه هر داروئی که می‌توانسته یکی از اخلاط را از بدن خارج نماید به نام مسهل نامیده می‌شده است مانند مسهلات صفرا، مسهلات بلغم و مسهلات سودا
مسهل سودا1ـ سید الادویه =     
5/1گرم سناء مکی  5/1گرم پوست هلیله زرد
مقداری مویز 5/1گرم هلیله سیاه
  5/1گرم هلیله کابلی
داروها را نیم‌کوب کرده داخل مویز بدون هسته قرار می‌دهیم بعد از صبحانه و شام به تدریج میل شود
2ـ مُسهل دیگرگِل ارمنی، آمله، هلیله سیاه، پوست هلیله زرد، سناء مکی، بالنگو، اسطوخدوس، افتیمون، پوست هلیله کابلی، به تنهایی یا مرکب مسهل سودا می‌باشد
3ـ مسهل دیگر 5گرم تُربدسفید  1گرم رازیانه  2گرم بسفایج نیم‌کوب
1گرم هلیله‌سیاه  3گرم افتیمون 25گرم سناء مکی
25گرم اسطوخدوس 1گرم انیسون 1گرم بادرنجبویه
1گرم گل گاوزبان  15گرم گل سرخ دارویی  
4ـ یکی از داروهای مخرج سودا افتیمون است که باید روزانه 2گرم به بیمار داده شود
5ـ  عمل فصد نیز به منظور خارج ساختن مواد سوداوی نقش مهمی دارد
6ـ افتیمون و سناء مکی را در کیسه کتانی بسته، داخل 1 میلی لیتر آب جوش قرار داده مدت 2 دقیقه دم می‌کنیم صاف کرده همراه با ماءالجبن(آب پنیری که عمل انعقاد آن به وسیله دانه کافشه انجام شده باشد) مخلوط روزی یک لیوان میل شود
7ـ هلیله سیاه2گرم،مویز بدون هسته5گرم،آب 25 گرم می‌جوشانند صاف می‌کنند و می‌آشامند
8ـ  استفاده مکرر از « نوره»
1ـ خون (دَم) نیاز به منضج ندارد باید مصلح خون تجویز شود تمرهندی
 + آلو(2 سیر) یک شبانه‌روز خیسانده، در سه روز صبح ناشتا میل شود
2ـ خلطی که رقیق است مثل صفرا و بلغم مائی نضج آن است که غلیظ شود
3ـ جهت بلغم غلیظ و سودا نضج آن است که قوام خلط رقیق شود
4ـ در بیماران تب دار استفاده از هلیله منع گردیده اگر نیاز به دادن هلیله باشد باید هلیله را با روغن بادام شیرین چرب کرده و همراه داروهای لعاب دار و مقوی کبد مصرف شود
5ـ غاریقون را نباید پودر کرد چون جسم غضروفی سمی در آن است غاریقون را به الک نرم می‌مالند تا اجزاء غاریقون خارج شود و آن جسم سمی در بالای الک بماند
6ـ افتیمون را نباید زیاد جوشاند در انتهای جوشاندن دارو افتیمون را در پارچه‌ای بسته دو جوش بخورد کافی است
7ـ داروها با‌جوشیدن اثر گرمی پیدا می‌کند، برای‌ اشخاصی که مزاج گرم دارند جویدن، پودر،  خیساندن ‌و ‌شیره آن داروکافی است
8ـ داروهای مقوی معده اثر تقویت مری و امعاء دارد و هر داروئی که مسهل باشد معده را ضعیف می‌کند مگر هلیله بعضی از حکما سناء مکی را مقوی معده می‌دانند
9ـ اگر خواستید مسهل سودا قوی‌تر شود کمی صبر زرد و شحم حنظل را می‌توان به داروها اضافه کرد
1ـ داروی عجائب‌الادویه تعادل بین تمام اخلاط ایجاد می‌کند انسان در آن سال اصلاً بیمار نخواهد شد(انشاءا…) و شخص سالم نامیده می‌شود
11ـ هیچگاه برای درمان بیماری‌های سوداوی از یک داروی بخصوص نباید استفاده نمود زیرا مرض با این دارو خو می‌گیرد و موقعی می‌رسد که دارو اثر نخواهد کرد لذا داروها باید هر چند یک بار تغییر کند متجاوز از صد دارو برای درمان سودا وجود دارد که منشاء‌های مختلف گیاهی، معدنی و حیوانی دارند
12ـ نمک منضج بلغم است و بسیار مهم می‌باشد
13ـ دارچین منضج عفونتهای اخلاط می‌باشد
14ـ مهم‌ترین عامل طول عمر امساک و کم‌خوری است