ادامه مطلب ...برداشت از نرم افزار دایره المعارف سلامت با طبیعت
علم طبایع یکی از مهم ترین مباحث پزشکی قدیم را تشکیل می داده و طی قرون و اعصار هیچ گاه ارزش و اعتبار خود را از دست نداده و اکنون نیز که روش و اصول طب قدیم در ایران تقریب متروک گردیده، در بعضی از کشورهای آسیایی مخصوصاً در پاکستان و هندوستان و بعضی جاهای دیگر دانشکده هایی مخصوص تدریس طب سنتی دائر و بیمارستانها و درمانگاه هایی وجود دارد که با استفاده از این تجربیات و روشها بیماران را درمان می کنند با این حال هنوز طبایع مخصوصاً گرمی و سردی در اذهان عمومی رواج داشته و طبقات مختلف مردم به آن ایمان و اعتقاد دارند برای تفهیم مزاج شناسی( مزاج های گرم، سرد، تر، خشک) باید بدانیم که ابتدا دانشمندان اروپایی از اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم پی بردند که هرگونه تغییر و تحول که از زمان پیدایش جنین تا تولد و بعد در سنین کودکی و بلوغ و جوانی و کهولت و پیری و مرگ در انسان پیدا می شود، مستقیماً به علّت مداخله سلسلة اعصاب از یک طرف و غدد مترشحة داخلی از طرف دیگر می باشد، و چون این دو با هم ارتباط دارند و از لحاظ علمی لازم و ملزوم یکدیگرندمی توان گفت یک دستگاه محسوب می شوند، لذا امروزه آنها را مجموعاً سیستم نورواندوکرین می نامند .
در جهانی که زندگی می کنیم، انسان هایی می بینیم با چهره ها، رنگها و اندام های متفاوت، برخی از افراد سفیدرو و برخی سیاه چهره،گروهی زرد پوست و دسته ای گلگون و جمعیتی گندمی و طایفه ای سبزگون، باریک اندام و یا گندمگون و درشت اندام .
نقاش طبیعت، بعضی را با رنگ آبی درآمیخته است و بعضی دیگر را با رنگ قهوه ای، مشکی و میشی نقاشی کرده است گروهی از انسان ها پرکار و پرتلاش و مقاوم و گروهی دیگر کم کار و ظریف و خسته از کار مداومند جمعی به شعر و موسیقی و طبیعت و زیبایی علاقمندند و جمعی دیگر به علوم عقلی و محاسبات فنی و امور ریاضی روی می آوردند،دسته ای بلند پرواز و خیال پرداز و گروهی واقع گرا و محتاط، در عده ای عصبانیت آنی و در عده ای دیگر مدارا و سازگاری مشاهده می شود هرگاه این جمعیت بزرگ بر سر سفرة طبیعت بنشیند، گروهی خیار و گوجه و کلم می خورند و لذت می برند، گروهی دیگر از این غذا روبرمی گردانند و خربزه و کرفس و خرما و کندر به آنها انرژی می دهد .
گروهی نوشیدن آب و مایعات ،ماست ،دوغ ، ترشی ، توت فرنگی، لیمو، کیوی ، گوجه سبز، زرشک و از این قبیل نوشیدنی و میوه ی دلخواه آنان است دسته ای حتی در تابستان نیز با نوشیدنی آب میانة خوبی ندارند و خوردن میوه های گس مزه در ردیف علائق آنان نیست و انگور، سیب ، زردآلو، شربت شیرین با مزاجشان سازگار است از این مهم تر برخی از افراد با خوردن غذایی دچار بیماری می شوند و برخی دیگر با غذایی دیگر، مانند اینکه یک گروه از خوردن ترشی دچار سردرد می شوند و با شیرینی بهبود می یابند و برخی دیگر با خوردن شیرینی زیاد سردرد پیدا می کنند و با ترشی بهبود می یابند .
آیا می توان برای این دسته بندی های اجتماعی، رنگها، قد و قواره ها، خواست ها، پندارها، گرایشات اخلاقی، عصبانیت ها و خوش خلقی ها، عقل گرایی، رفتار شورانگیز، قاعده ای جستجو کرد؟ و یا قالب قانونی فرض کرد و معیاری برای دسته بندی آنها طراحی کرد، و برنامه ای برای تعادل زیستی آنان ارائه نمود اینها و دسته بزرگی از سؤالات متفاوت از جمله مسائلی هستند که باید پاسخ آنرا از مزاج شناسی گرفت.
مزاج شناسی، ظرف هستی را برای انسان تعریف می کند و تناسب طبع انسان با ظرف را می سنجد و براساس آن برای هر مقطع از زندگی حرکت متناسب آن را توصیه می کند، و برای طفولیت و جوانی، میانسالی، کهنسالی و پیری برنامه ریزی ویژه ای ارائه می کند، و ساختار طبیعت انسان را با تمام رفتارهای مادی و معنوی، گفتاری و شنیداری، پنداری و دیداری، جنسی و غیر آن سازگار و همسان می سازد دراین قالب هیچ گاه انسان مخالف با قانونمندی های طبیعت حرکت نمی کند و رودرروی آن قرار نمی گیرد و از هیچ لحظه طبیعت بی بهره نمی شود و یا زیان نمی بیند.